6) San Cristobal

Voordat we in het shuttlebusje stappen haalt Naoom nog een lekkere bak mango voor onderweg. “Wilt u daar nog suiker en siroop overheen?” vraagt het kleine vrouwtje (nee, het woord suikervrij is heel bijzonder hier)

Het is een lange, maar zeker zeer indrukwekkende rit richting San Christobal. De omgeving is bergachtig en we komen langs plekken waar je hoopt dat het busje geen autopech gaat krijgen. Des te later de avond, des te grimmiger de sfeer onderweg ook word. We passeren veel straatkinderen. Kinderen waar geen geluk meer uit hun ogen straalt. Compleet verwilderd en al veel te zelfstandig voor hun leeftijd. Hier in Mexico krijg je een flink geldbedrag per kind. Kinderen worden hier dus niet uit liefde geboren, maar soms uit pure noodzaak (hoe krom kan het soms in de wereld zijn).

Huizen zijn niets minder dan een paar betonblokken en wat zeil erover tegen de regen (en geloof me, het regent hier vaak). Och, wat hebben we dan een weelde en wat kunnen we nog steeds klagen over van alles.

De nacht valt snel en we passeren vrachtwagens die uitgebrand langs de weg staan als een blokkade. Is dit een waarschuwing? We horen veel spookverhalen over de route naar San Cristobal en dat het sowieso afgeraden word om ’s nachts te reizen in Mexico. En als we dan rond een uur of negen in de avond heelhuids in San Cristobal aankomen ben ik dolgelukkig, maar hebben we allebei moeite om hetgeen we gezien hebben een plekje te geven.

We worden op het grote plein (plaza) afgezet en het is een kwartiertje lopen naar Ochos Barios. Ons nieuwe hotel/posada voor de komende dagen. Dat kwartiertje is een aangename afwisseling van de lange zit. We zitten vrij hoog en dat is ook duidelijk te merken in de temperatuur. Op het moment dat we aankomen is het zelfs een schamele 19 graden.

Dit hotel is ook weer een pareltje. Ook hier weer een gevalletje van wat je op internet ziet is vaak niet wat het in het echt is. Een super knus binnenplaatsje met fontein en een lange rij met gezellige deurtjes. Allemaal versiert met plaatselijk handwerk. We krijgen de sleutel met grote gekleurde wollen ballen (typisch van hier) en droppen de tassen in ons kleine kamertje. We zijn gesloopt, maar ook hongerig.

Op de planning staat Belil, een restaurant met de lokale keuken uit Chiapas. De zaak is open, maar er zit 1 stel wat te eten. De eigenaar zegt streng dat de keuken net 5 minuten dicht is (en dat voor een land waar je pas rond deze tijd wakker word). Nou die kunnen we dus afstrepen. Schuin tegenover zit Cocoliche. Een zaak volgestouwd met kneuterige en kleurrijke spulletjes en de muren vol met schreeuwend vrolijke maskers. Het zit vol met backpackers die zichzelf aan het zoeken zijn (sommige al 50 jaar zo te zien), maar de sfeer is super. We bestellen hier een flink bord gegrilde groente en een Indische curry (verandering van spijs doet eten zeggen ze toch). Het smaakt ons bijzonder goed en vallen uitgeteld onder het WOLLEN dekbed in slaap.

We ontbijten in de posada en de moeder van Antonio (de jongen waar we van te voren al veel contact mee hebben gehad en degene die bij de receptie zit) houd van koken en maakt er elke ochtend iets speciaals van. Vanochtend had ze Tamales gemaakt. Een bananenblad gevuld met maisdeeg en kip. Ietwat machtig maar erg Mexicaans (laten we het daar op houden).

We lopen naar het grote plein met een groot houten kruis. Daar staan Raoul en Raoul junior ons al op te wachten. Zij gaan ons naar een tweetal authentieke Chiapasdorpjes brengen (aftstammelingen van de Maya’s). Raoul draait al een aantal jaren mee en junior neemt het al een beetje van hem over. Junior spreekt bijzonder goed Engels (toch zeldzamer dan ik gehoopt had).

We komen aan bij het eerste dorpje San Juan Chamula en junior zet er gelijk de sfeer in. Tussen de vers aangeharkte graven van de begraafplaats geeft hij uitgebreid uitleg over de religie en gebruiken in de cultuur van de Tzotzil. Er staan veel kruizen op de graven. Dat heeft niets met het Christelijke geloof te maken, maar symboliseert een boom uit de Maya cultuur. Grappig weetje is ook dat als zo’n kruis een beetje verkleurt of verouderd is, ze deze niet opknappen, maar er gewoon een nieuwe voor zetten. Op sommige graven staan wel 5 kruizen achter elkaar.

Lichtelijk ongemakkelijk nemen we wat foto’s. Op de graven wordt ook vaak eten achter gelaten en opvallend vaak een half flesje coca cola. Dat laatste vertelt Raoul ook nog dat Coca Cola ook een bijna religieuze status heeft hier (en het is ook bizar hoeveel er hiervan in de winkels ligt). Dat zit namelijk zo. Vroeger dronken ze gefermenteerde mais drank van zwarte mais. Daar moesten ze flink van boeren en dat gaf een opgelucht gevoel (i know the feeling), maar aangezien ze niet zoveel zin meer hebben om dat hele proces van mais fermentatie te ondergaan, is cola dus een heel goed alternatief. Dus drink Cola als je goed gelovig bent.

Ze hebben hier ook hun eigen wetten en regels. Een daarvan is dat er elk jaar 1 persoon gekozen wordt om het (soort van) gemeentehuis te onderhouden. En dat is een dure (meer eerbiedige) taak om te doen. Zo voorzie je de gehele gemeente van gratis cola, bier en Pox (dat laatste is het lokaal gestookte wonderwater). Ook ben je beschermer van het heilige beeld. En hoe heiliger het beeld (Jezus zit daar ook bij, maar is hier maar een kleine heilige en dus minder duur om te onderhouden) hoe meer geld het je kost. Santo Dominic of Santo Tomas, nou dan zit je bij de big boys en moet je flink dokken. Zo moet je zorgen dat er elke week een verse laag dennennaalden op de grond ligt en dat er een hoop gezellige muziekfeesten worden georganiseerd.

Terwijl junior het hele verhaal (en das een best lang verhaal, ik was hem een kwartier geleden al kwijt) verteld, loopt er een klein vrouwtje binnen die recht op de Pox afloopt. Ze schenkt zichzelf een lekker vol glas in en shot deze in 1 teug naar binnen. Raoul is zwaar onder de indruk want het is een drankje met een percentage van ongeveer 50%. We krijgen ook een glas aangeboden alleen nemen wij allemaal een sipje ervan en terwijl het glas rond gaat schenkt de vrouw zichzelf een tweede shot in.

Het is vandaag zondag en dat is marktdag en of het nog niet genoeg feest is, is het dus ook nog een feestdag voor Santo Dominic. Een hoop muziek en dronken mensen vullen het plein en in de chaos van een authentieke Maya markt krijgen we hier echt het gevoel in een compleet andere wereld te zijn (tsja het is niet de markt op de Blaak).

En als het feest is, is er ook vuurwerk. En dan niet van die mooie sierpotten of grondbloemen, maar lekkere harde knallers. En hoe harder hoe beter (ja Naoom heeft het hier helemaal naar haar zin). Terwijl Naoom bijna in mijn rugtas wil kruipen, brengt Raoul ons naar een tweede dorpje (en he wat fijn, daar is het natuurlijk ook feest)

We gaan een kerk in en wat we zien is waanzinnig. Aan de buitenkant is het een kerk (overblijfseltje van de Spanjaarden), maar aan de binnenkant is het een bijna middeleeuws tafereel. Overal wordt er een soort hars verbrand als zijnde wierook en ligt de grond bezaait met dennennaalden. Aan het plafond hangen gekleurde banen stof en zitten mensen met kippen en een hoop kaarsen (die netjes op een rij gezet zijn) in een soort trans te bidden tot de heilige die op dat moment het beste bij hun probleem past. En dat kan soms best ingewikkeld zijn, dus staat er vaak ook een soort gebedsgenezer bij om ze te helpen. Want elk probleem heeft ook zijn eigen kleur kaars. En er zitten mensen met een flink kleurenpalet aan kaarsen (gecompliceerd probleem dus).

Het is allemaal prachtig om te zien en Raoul kan goed (en heeeeel veeeeeel vertellen). We eindigen bij een woning van kennissen van Raoul. De dochter in het huis weeft mooi gekleurde kleden en wilt dat maar al te graag aan ons laten zien. Onder toeziend oog van het omaatje (98 jaar oud) laat ze zien dat het nog best ingewikkeld is. We mogen ook een kijkje in de keuken nemen en daar zit moeder (de mannen waren er niet want het is natuurlijk feest en die liggen al half beschonken van de pox ergens te tukken) en die zit lekkere verse taco’s te persen. We krijgen allemaal een taco met gemalen zonnebloempitten en een glaasje pox met kaneel (smaakt naar HotShot).

Bij terugkomst gaan we het centrum van San Cristobal in en besluiten even een bak koffie te doen met iets lekkers (tis tenslotte vakantie, en we lopen veel, en calorieën op vakantie tellen niet, en……) We komen aan bij ‘Oh lala’ (en spreek dat maar met een lekker dik Frans accent uit, want mijn hemel wat ligt de vitrine vol met geweldig Franse patisserie). We hebben een piramide vormig gebakje gevuld met chocolade mousse en Habanero peper en een cilindervormig gebakje met maracuja en banaan. En dan een perfecte kop koffie erbij (gek genoeg schenken ze hier normaal hele slappe koffie)

We verkennen de stad een beetje en het valt op dat hier bezaait is van de leuke zaakjes, boetiekjes en hippe koffietentjes (hier kan ik me wel vermaken denk ik zo) We zien een zaakje waar de hammen aan het plafond hangen en met een flinke wijnkast. Het is hier vandaag een kleine 16 graden en eigenlijk dus fris. Daar past best een lekker worstplankje met een goed glas rode wijn bij. We zijn de enige in het zaakje en de hele familie komt aan het tafeltje staan om ons te helpen. Alles is lokaal en zelf gemaakt. De jongen vertelt trots dat hij een lekkere Gouda uit Nederland heeft. Nou, die mag die houden. We nemen een lokale schapenkaas en hij heeft zelf een soort gekruide worst gemaakt. Zelfs de wijn is van een lokale wijnboer. Alles is even heerlijk (alleen de wijn moeten ze nog een beetje leren).

Na nog een beetje chillen in het kamertje eten we ’s avonds Taco’s al Pastor. Dat is een grote rol vlees (denk aan die bij de shoarmazaak) met daarbovenop een ananas. Het zaakje zit stampes vol maar gaat super gestroomlijnd. De vrouwen staan taco’s te kneden en gooien ze hoog in de lucht. En als een echte pro komt die precies naast de vorige terecht op de bakplaat. Ook de jongen achter de vleeshomp snijdt alsof hij nog nooit anders heeft gedaan en met een flits flapt hij er een stuk ananas af en vangt die op met de taco. Het is een waar circus en je kijkt je ogen uit (de taco’s zijn ook lekker btw)

Na weer een bijzonder baksel van Madre Antonio, een flink gevulde Quesedilla (niks bakje havermout of magere kwark) doen we de Free Walking tour. In San Cristobal komen we echt voor de stad, dus wat is dan leuker (en efficiënter) dan met een local de stad te verkennen. Eva is dus zo’n local en (bleek achteraf) een kunstenares. Dus we gaan veel ateliertjes af. Super mooie schilderijen en handwerk. We lopen over de markt en daar kan je echt van alles kopen. En waarom alleen fruit verkopen als je in dezelfde kraam ook een horloge kan uitzoeken.

Zoals ik al eerder vertelde hebben die helden van een Maya’s het chocola uitgevonden (en daar zijn we ze nog eeuwig dankbaar voor) en we stoppen bij een chocolade atelier. We proeven de ruwe bonen en 99% chocola (nou das nou jammer), maar ook varianten met citrus, koffie en (goh) pox. De smaak is best, maar Mexicaanse chocola is erg grof (nee dat heeft Tony toch beter gedaan).

De lucht wordt bijna paars en er breekt een regenbui van bijbelse omvang los. Gelukkig is het toch tijd om te lunchen. We eten Thais (waarom zou je denken, nou gewoon omdat het lekker is). En als buiten blijkt dat de regen nog steeds bezig is zien we tot ons grote genoegen dat we naast Oh lala zitten (okay, dit keer delen we er eentje).

Na deze bizarre hoosbui komen we terug in het hotel. Antonio heeft alleen niet zulk goed nieuws voor ons. We zouden morgen vertrekken naar Lake Atitlan in Guatemala, maar een paar groeperingen daar zijn het niet eens met de politiek en hebben besloten een aantal wegen te blokkeren (en vooral die met de grens van Mexico). We kunnen dus niet weg.

Nou zet Elza maar in (Libre soy in het Spaans)want de reisautist is BACK. Het is dat ik al een lekker kleurtje heb want dan zie je de rode vlekken niet. Maar mijn rots en koele kikker bleef er aardig relaxed onder (achteraf ook niet echt hoor). We hebben elk hostel in Guatemala een bericht gestuurd, maar niemand kon ons vertellen tot hoelang de blokkade aan zou blijven. Nog een nadeel is dat we het hostel al geboekt hadden en het vervoer ernaartoe ook al betaald hebben.

Antonio heeft bijzonder goed geholpen en heeft vele belletjes voor ons gepleegd. Gelukkig kunnen we hier nog een extra nacht blijven (zelfs met een korting). Nou, het kleine paniekje begint al een beetje te zakken want van alle plekken waar we kunnen stranden is het hier toch wel het beste.

En we mogen weer een nieuw baksel van Madre uitproberen. Dit keer heeft ze geprobeerd zelf taco’s te maken. En dat met een soort roerei met komkommer (denk ik) is dit baksel nog het best gelukt van allemaal.

We bezoeken de markt nog eens een keer, tikken bij een hippe koffie zaak nog een verhaaltje en eten een bak soep (het is nu 11 graden dus lekker even opwarmen). En bij aankomst van het Hotel maakt Antonio ons dolgelukkig. De blokkade is opgeheven en morgen vertrekken we naar GUATEMALA.

Om dat te vieren gaan we een cocktailtje drinken. Drie weken geleden is er op de hoek een Cockteleria geopend. Antonio raadde ons deze plaats aan en we kregen ook nog korting als we zijn naam noemde (nou dikke Bueno).

We verwachtte een superstrakke en hippe cocktail bar, maar toen we op het adres aankwamen, moesten we door de ingang van de plaatselijke Hindoestaan en kwamen we op een romantisch binnenplaatsje. En niks hippe cocktailbar, maar een simpel hutje met een paar doeken en heel veel kussens.

We dronken er een paar flink stevige eigen brouwsels en hebben een leuk gesprek met de barjongen. Een backpacker die hier maar is gebleven. Hij heeft ook eigen kunst aan de muur hangen. Een daarvan is wel een flinke close up van het vrouwelijk geslachtsdeel. Hij heeft het kunstwerk ‘de knoflook’ genoemd (we hebben maar niet naar de achterliggende gedachte gevraagd).

We vertrekken vroeg, maar Madre heeft speciaal voor ons een ontbijtje gemaakt om in het busje op te eten. Op de balie staan twee papieren zakjes met een boterhammetje, een banaantje en een pakje sap. Laat het schoolreisje beginnen.